بنای تاریخی خواجه‌خضر در شهر بیرجند، استان خراسان جنوبی واقع شده است. این اثر که از دوره قاجاریه بر جای مانده، یکی از نمونه‌های برجسته معماری مذهبی-تاریخی منطقه به شمار می‌آید. بنای تاریخی خواجه‌خضر در تاریخ ثبت آثار ملی ایران به شمارهٔ 1883 به ثبت رسیده و به‌واسطهٔ دو بانی به نام‌های «خواجوی» و «منصف» احداث شده است.

این بنا یکی از معدود ساختمان‌هایی با کاربری ترکیبی «مسجد و آرامگاه» در حوزه شرق ایران است که در دوره قاجار ساخته شده است. پلان آن تک‌ایوانی است، تزئینات آجرکاری و رسمی‌بندی ایوان از ویژگی‌های شاخص معماری آن هستند. بنای خواجه‌خضر در خیابان شهید منتظری، کوچه پست قدیم، روبروی مدرسهٔ شوکتیه واقع شده است. معماری بنای خواجه خضر به‌صورت تک ایوانی است و نمای آجری آن با چینش خفته و راسته شکل گرفته است. دیوارهای اصلی بنا از خشت خام ساخته شده و لایه بیرونی آن با خشت پخته پوشانده شده است. تزئینات به‌کاررفته در بنا شامل مقرنس‌کاری‌های زیبا در پاکار قوس پیش‌طاق ایوان، رسمی‌بندی‌های گنبد ایوان، طاق‌نماهای تزئینی در صحن و طراحی هشتی ورودی با فضای گنبدی چشمگیر است. این ظرافت‌های معماری، اصالت و هنر معماران قاجاریه را به‌خوبی نشان می‌دهد.

برای دسترسی به این بنای تاریخی، کافی است از مرکز شهر بیرجند به سمت خیابان شهید منتظری حرکت کرده و در کوچه پست قدیم روبروی مدرسهٔ شوکتیه پیاده شوید. بهترین زمان بازدید بهار یا اوایل پاییز است، هنگامی که هوا معتدل بوده و بازدید آسان‌تر است. هنگام بازدید، احترام به بنا و فضای پیرامون اهمیت دارد؛ لطفاً از لمس بی‌مورد دیوارها خودداری کرده و از ریختن زباله در محوطه اجتناب کنید تا این میراث فرهنگی برای نسل‌های آینده حفظ شود.