دریاچه ارومیه بزرگ‌ترین آبگیر دائمی در آسیای غربی و یکی از جاذبه‌های دیدنی ارومیه است. آب این دریاچه از 60 رودخانه تأمین می‌شود که از جمله آن‌ها می‌توان به زرینه‌رود، باراندوز، شهرچای، نازلو، سیمینه‌رود، تلخه‌رود، گادر و زولا اشاره کرد. شوری بسیار زیاد آب دریاچه به دلیل تبخیر سریع آن و قرارگیری در انتهای حوضه است. سیمینه‌رود و زرینه‌رود از بزرگ‌ترین رودخانه‌های این حوضه آبی به شمار می‌آیند که تأثیر زیادی بر میزان آب دریاچه دارند. بارش‌های برف و باران و چشمه‌های درون دریاچه نیز از منابع تأمین آب آن به حساب می‌آیند.

دریاچه ارومیه با طول 140 و عرض 55 کیلومتر و عمقی معادل 16 متر، در 21 کیلومتری شرق ارومیه و در مرز دو استان آذربایجان غربی و شرقی قرار دارد. یکی از ویژگی‌های خاص دریاچه، تغییر رنگ آن به سرخ و نارنجی است که در اثر فعالیت‌های موجودات میکروسکوپی در آب‌های شور دریاچه رخ می‌دهد. با کاهش سطح آب و افزایش غلظت نمک، این موجودات تکثیر یافته و باعث پررنگ‌تر شدن رنگ دریاچه می‌شوند. دریاچه ارومیه به‌عنوان زیست‌بوم منحصر به فرد، حیات‌وحش زیادی را در خود جای داده است. در پارک ملی دریاچه ارومیه، 23 گونه پستاندار از جمله قوچ و میش ارمنی و گوزن زرد ایرانی زندگی می‌کنند. علاوه بر این، جزیره کوهستانی کبودان زیستگاهی منحصر به فرد برای قوچ و میش ارمنی است. در این منطقه 115 گونه پرنده مختلف از جمله پلیکان سفید، عقاب طلایی و فلامینگو به چشم می‌خورند. دریاچه همچنین مأمن گونه‌های مختلف آرتمیا و 10 گونه مارمولک و 3 گونه دوزیست است. به دلیل شوری شدید آب، ماهی‌ها در این دریاچه زندگی نمی‌کنند.

دریاچه ارومیه یکی از زیباترین جاذبه‌های گردشگری ایران است. پیش از کاهش سطح آب دریاچه، قایق‌سواری و تماشای جزایر آن از تفریحات محبوب گردشگران بود. اکنون که سطح آب دریاچه افزایش یافته، این تفریح دوباره رونق گرفته است. گردشگران می‌توانند برای قایق‌سواری به بندر شرفخانه بروند. علاوه بر این، خواص درمانی گل‌ولای کف دریاچه برای بیماری‌های مختلفی مانند بیماری‌های پوستی و تنفسی شناخته شده است. گردشگران می‌توانند از شناور ماندن روی آب دریاچه لذت ببرند. در فصل مهاجرت پرندگان، دریاچه میزبان انواع پرندگان نادر مانند فلامینگو، پلیکان و لک‌لک است که باعث جذب علاقه‌مندان به پرنده‌نگری می‌شود. در این دوران، این دریاچه یکی از مقاصد اصلی پرنده‌نگری در ایران محسوب می‌شود. همچنین پلی که از روی دریاچه می‌گذرد، چشم‌انداز زیبایی از دریاچه را پیش روی مسافران قرار می‌دهد.