روستای پس‌قلعه، با نام تاریخی «دربند علیا»، در شمال تهران و در ارتفاعات تجریش واقع شده است. این روستا که نزدیک‌ترین روستای سنتی به پایتخت محسوب می‌شود، در دهستان رودبار قصران بخش رودبار قصران شهرستان شمیران قرار دارد. پس‌قلعه در فاصله‌ای حدود 2 کیلومتر از میدان تجریش و در دامنه کوه‌های البرز مرکزی واقع شده است. این روستا با مساحتی بیش از 200 هکتار، بین ارتفاعات 1800 تا 2200 متر از سطح دریا قرار دارد و رودخانه دربند از میان آن عبور می‌کند. این روستای خوش‌آب‌وهوا با صدای دل‌نشین رودخانه‌ای که از دل آن می‌گذرد، مکانی آرام برای تنفس عمیق، دورشدن از هیاهوی شهر و تجربه‌ای اصیل از زندگی ساده کوهستانی فراهم می‌کند. معماری خانه‌های روستا همچنان سبک سنتی خود را حفظ کرده و کوچه‌پس‌کوچه‌های سنگ‌فرش‌شده‌اش حال و هوایی نوستالژیک و دل‌نشین دارد.

پیدایش روستای پس‌قلعه به سال‌های دور بازمی‌گردد؛ زمانی که در منطقه شمیرانات قلعه‌ای به نام «سر قلعه» وجود داشت و به‌مرور در پشت آن و به‌دلیل شرایط اقلیمی مناسب، روستایی شکل گرفت که امروز با نام «پس‌قلعه» شناخته می‌شود. پس‌قلعه به‌عنوان یکی از مقاصد محبوب گردشگری در تهران، جاذبه‌های طبیعی و تاریخی فراوانی دارد. این روستا نقطه آغازین مسیرهای کوهنوردی به قله توچال، آبشار دوقلو، مجتمع کوهستانی شیرپلا، قلل شاه‌نشین و پیازچال است. آبشار دوقلو با ارتفاع 20 متر، رودخانه دربند و باغ‌های میوه‌ای همچون «باغ چهل پله» از دیگر جذابیت‌های این منطقه هستند. همچنین، آثار تاریخی از جمله قبور زرتشتیان در انتهای روستا و بقایای قصر شاه‌میران در نزدیکی تله‌سیژ، نشان‌دهنده قدمت تاریخی این منطقه هستند.

برای دسترسی به پس‌قلعه، می‌توان از میدان تجریش وارد خیابان فناخسرو و سپس خیابان دربند شد و به سمت میدان سربند حرکت کرد. از آنجا، با عبور از کنار تله‌سیژ، به روستای پس‌قلعه رسید. بهترین زمان برای بازدید از این روستا فصل‌های بهار و پاییز است که هوا معتدل و طبیعت سرسبز است. در زمستان، به‌ویژه در ماه‌های دی و بهمن، هوا سرد و یخبندان می‌شود و برای پیک‌نیک مناسب نیست. برای حفظ طبیعت و محیط‌زیست، توصیه می‌شود از مسیرهای مشخص‌شده استفاده کرده، زباله‌ها را جمع‌آوری کرده و از آسیب به پوشش گیاهی و حیات‌وحش پرهیز کنید.